Komunikacja werbalna

Komunikacja werbalna odnosi się do używania języka do przekazywania wiadomości. Służy ona jako narzędzie do wyrażania pragnień, idei i koncepcji oraz jest niezbędna w procesach społecznych.

Komunikacja werbalna zachodzi podczas bezpośredniej rozmowy minimum dwóch osób, czyli tam gdzie słowa służą do wyrażania treści komunikatu. Może to być zarówno monolog jak i rozmowa, dyskusja. Zaangażowane strony wymieniają informacje minimalizując szum komunikacyjny. Zaletą tego rodzaju komunikacji jest efekt natychmiastowego sprzężenia zwrotnego, wzbogaconego elementami komunikacji pozawerbalnej. Z racji faktu, że komunikacja werbalna odbywa się w czasie rzeczywistym, nie jest ona pozbawiona poważnej wady – braku czasu na w pełni przemyślaną odpowiedź. Może to prowadzić do powstania zagrożenia niezrozumienia komunikatu i pogłębienia szumu.

W połączeniu z niewerbalnymi formami komunikacji, komunikacja werbalna działa jako podstawowe narzędzie ekspresji pomiędzy dwiema lub więcej osobami.

Pobierz darmowy fragment (bez podawania maila)

Komunikowanie werbalne to komunikowanie które opiera się na słowie. Komunikacja werbalna sprowadza się do tego, iż chcąc przekazać komunikat musimy porozumieć się za pomocą słów.

Bardzo ważny wpływ na komunikację werbalną ma:

· Nominalna treść wypowiadanych przez nas słów

· Stopień płynności mowy

· Zakres słów

W komunikacji werbalnej rozróżniamy cztery rodzaje wypowiedzi:[1]

· Mowa skierowana do samego siebie (egocentryczna);

· Mowa polegająca na wydawaniu poleceń i instrukcji, stosowana w celu wywarcia wpływu na zachowania inny; polecenia i instrukcje mogą być uprzejme, perswazyjne (odradzane, przekonywanie), autorytatywne (wiarygodne i pewne);

· Mowa polegająca na zadawaniu pytań, których celem jest uzyskanie informacji

· Mowa zawierająca informacje, które mogą być udzielane w odpowiedzi na pytania wykładu na pytania, stanowić część wykładu lub występować w dyskusji nad rozwiązaniem problemu.

Reguły języka w komunikacji werbalnej

Język podlega kilku rodzajom reguł. Kombinacjami dźwięków, które tworzą słowa rządzą reguły fonetyczne. Reguły syntaktyczne z kolei rządzą organizacją symboli. Mimo faktu, iż większość ludzi nie potrafi wymienić reguł syntaktycznych rządzących danym językiem, to od razu czuję się, iż wypowiedź naruszająca te reguły brzmi dziwnie. Korzystaniem z języka rządzą reguły semantyczne. Określają one w jaki sposób mówiący w danym języku używają poszczególnych symboli.

Natomiast reguły pragmatyczne informują nas, jakie zastosowanie i interpretacja wiadomości są poprawne w danej sytuacji.

Kod językowy a komunikacja werbalna

Kod językowy jest zbiorem wyrazów i reguł rządzących ich łączeniem. Innymi słowy jest to słownictwo i gramatyka danego języka. Na to, żeby przekaz był łatwo zrozumiały dla adresata, nadawca musi zbudować go z właściwie wypowiedzianych, powiązanych ze sobą wyrazów, musi więc znać zarówno słownictwo, jak i reguły gramatyczne danego języka.

Istnieje szereg cech wspólnych dla wszystkich kodów, a są nimi:

- określony układ znaków lub symboli,

- pewne reguły określające sposób łączenia znaków lub symboli,

- grupa użytkowników, którzy rozpoznają znaczenie tych znaków,

- grupy, nie dysponujące tą wiedzą,

- pewien zróżnicowany poziom w dziedzinie interpretacji tych znaków, jeśli chodzi o wiedzą fachową.

Jednakże pojęcie kodu językowego samo w sobie nie jest wystarczające. Kod językowy jest pojęciem dość zawężonym. Sam kod jest sztuczny, bez historii, natomiast "język" zawiera historię. Dlatego też, język to kod plus jego historia.[v] Powszechnie przyjmuje się równanie: język = słownik + gramatyka, co oznacza, iż kod języka naturalnego składa się ze zbioru wyrazów oraz reguł łączenia tych wyrazów w wyrażenia i zdania. Jednakże, język scharakteryzowany jedynie przez słownik i reguły składni nie ma odniesienia do rzeczywistości. Żeby język miał interpretację, niezbędne są reguły semantyczne, ponadto ogromną rolę pełnią warunki kontekstowe, wtedy znaczenie i rozumienie wynikają z interakcji słownych między mówiącymi.

„Zarówno gramatyka jak i słownictwo każdego języka są arbitralnymi konwencjami, na które przystają wszyscy użytkownicy danego języka. Języki nie mogą jednak się od siebie różnić w sposób całkowicie dowolny – wydaje się, że natura ludzkiego poznania nakłada pewne ograniczenia na możliwy kształt reguł językowych.[vi] Być może uniwersalne cechy ludzkiej percepcji i poznania stanowią podłoże występowania pewnych właściwości we wszystkich językach naturalnych – na przykład tego, że istnieją w nich takie kategorie gramatyczne jak rzeczownik i czasownik.”[vii]

Komunikacja werbalna i niewerbalna

W myśl różnych definicji, istnieje wiele rodzajów komunikacji, ale spośród nich podstawowymi są: komunikacja werbalna i komunikacja niewerbalna. Nie zawsze jednak taki podział istniał.

Do lat sześćdziesiątych XX wieku mowa ciała nie była brana pod uwagę w procesie komunikacji, gdyż nie zdawano sobie sprawy jak ważną pełni funkcję, lub stwierdzono, że nie ma ona wpływu na proces wymiany informacji. W połowie lat osiemdziesiątych badacze zdali sobie sprawę, że skuteczna komunikacja to taka, która łączy w sobie te dwa kanały.

W komunikacji werbalnej rozróżniamy cztery rodzaje wypowiedzi:

· Mowa skierowana do samego siebie (egocentryczna);

· Mowa polegająca na zadawaniu pytań, których celem jest uzyskanie informacji

· Mowa zawierająca informacje, które mogą być udzielane w odpowiedzi na pytania wykładu na pytania, stanowić część wykładu lub występować w dyskusji nad rozwiązaniem problemu.

Komunikację werbalną możemy również podzielić na:

· Pionową

· Poziomą

Komunikacja pionowa dotyczy tak zwanych komunikatów formalnych, przepływających pomiędzy pracownikami a ich kierownikami w celu osiągnięcia założonych celów, przekazaniu istotnych informacji oraz poleceń. W takim przypadku można mówić o komunikacji skierowanej ku dołowi.

Natomiast gdy podwładni kierują informacje do swoich przełożonych mówimy wtedy o informacji skierowanej ku górze. Przełożeni są zainteresowani tym kierunkiem ponieważ dostarczane są im cenne informacje dotyczące pracowników oraz wykonanej przez nich pracy co pozwala na lepsze zarządzanie w firmie.

Komunikacja pozioma dotyczy komunikowania się między członkami tej samej grupy lub pracownikami pełniącymi funkcję na tym samym poziomie.

Dobrego dnia.

Michał

Autor: dr Michał Chmielecki, prof.

Od ponad 15 lat doradzam firmom, prowadzę szkolenia menedżerskie i coaching biznesowy w zakresie kompetencji przywódczych. Mam nadzieję, że Projekt Przywództwo pomoże Ci rozwijać wiedzę w zakresie komunikacji i przywództwa oraz zainspiruje Cię do wdrażania zmian i ciągłego rozwoju.

P.S. Jak zawsze zapraszam Cię do sięgnięcia po moje bestsellerowe książki dla manedżerów i dziękuję za poświęcony czas.

Komunikacja werbalna książki i inne źródła wykorzystane w tym poście:

[1] Podstawy przedsiębiorczości Zbigniew Makieta, Tomasz Rachwał, Warszawa 2004, str. 46

Komunikacja werbalna polecana bibliografia:

Maxwell, Alexander. “Magyarization, Language Planning, and Whorf: The Word as a Case Study in Linguistic Relativism.”Multilingua – Journal of Cross-Cultural and Interlanguage Communication 23.4 (2004): 319-37. Web.

Nelson, Katherine, and Lea Kessler Shaw. “Developing a Socially Shared Symbolic System.” Language, Literacy, and Cognitive Development: The Development and Consequences of Symbolic Communication. Ed. Eric Amsel and James P. Byrnes. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, 2002. 27-58. Print.

Ogden, C. K., and I. A. Richards. “The Meaning of Meaning” a Study of the Influence of Language upon Thought and of the Science of Symbolism. New York: Harcourt Brace, 1923. Print.

Pelley, S. “Birth Of A Language.” CBSNews. CBS Interactive, 2000. Web. 20 Apr. 2006.

Perlovsky, Leonid. “Language and Emotions: Emotional Sapir–Whorf Hypothesis.” Neural Networks, 22.5 (2009): 518-526. Web.

Sapir, Edward. “Communication.” Encyclopedia of the Social Sciences. New York: Macmillan, 1933. Print.

Sapir, Edward. Selected Writings of Edward Sapir in Language, Culture and Personality. Ed. David Goodman Mandelbaum. Berkeley: U of California, 1958. Print.

Komunikacja werbalna kwartalniki naukowe:

Fer, Simona, Verbal Communication As a Two-Way Process in Connecting People (February 22, 2018). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3128115 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3128115