Metodologia badań

Metodologia badań zajmuje się sposobem pomiaru zachodzących zjawisk, które badacz chce zmierzyć. Metodologia badań to nic innego jak zbiór reguł dotyczących tego jak badać, kogo i co badać, czym badać, gdzie badać.

Odnosi się zatem do przedmiotu i celu badań, metod, technik i narzędzi badawczych, a także podmiotu, zakresu i obszaru badań.

Badanie naukowe jest procesem wieloetapowym.

Badanie naukowe zróżnicowanych działań, których celem jest zapewnienie obiektywnego, dokładnego i wyczerpującego poznania pewnego wycinka rzeczywistości (np. społecznej), a w wyniku takiego badania uzyskiwany jest określony obraz badanej rzeczywistości.

Badania naukowe definicja

Badania naukowe to „wieloetapowy proces zróżnicowanych działań mających na celu zapewnienie obiektywnego, dokładnego i wyczerpującego poznania obranego wycinka rzeczywistości przyrodniczej, społecznej lub kulturowej, a wynikiem badania naukowego jest określony obraz badanej rzeczywistości” (E. Sobol (red.), Mały słownik języka polskiego, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1997, s. 854).

Przedmiot badań naukowych

Pod pojęciem przedmiotu badań rozumie się określenie wszelkich obiektów, rzeczy, zjawisk oraz procesów, którym one podlegają i w odniesieniu do których badacz formułuje pytania badawcze.

Przedmiot badań według W. Puśleckiego jest to „ściśle zdefiniowany wycinek rzeczywistości społeczno- przyrodniczej, stanowiącej obiekt zainteresowań poznawczych określonej dyscypliny naukowej”. ( W. Puślecki, Metody badań pedagogicznych, Wydawnictwo Oddział Doskonalenia Nauczycieli, Kalisz 1985, s. 3.)

Zdaniem T. Plicha przedmiotem badań jest: „zadanie, które staje przed nami w momencie uświadomienia sobie konieczności przeprowadzenia badań empirycznych”. (T. Plich, T. Bauman, Zasady badań pedagogicznych, Wydawnictwo Żak, Warszawa 2001, s. 35-36.)

Cel badawczy

Każde badanie naukowe służy realizacji konkretnego celu badawczego. Stąd jednym z najistotniejszych elementów pracy badawczej jest jego określenie.

Cel badań to poznanie naukowe istniejącej realnie empirycznie rzeczywistości.

Dzięki celowi badacz dąży do wzbogacenia wiedzy o osobach, rzeczach lub zjawiskach, które stanowią przedmiot jego badań.

Cele badań mogą być w róży sposób klasyfikowane.

W metodologii badań można wyróżnić cele: poznawcze, teoretyczne i praktyczne.

Cele poznawcze opisują oraz objaśniają zjawiska i procesy, które mają miejsce w badanej rzeczywistości.

Cele teoretyczne odnoszą się do przedstawienia teoretycznego modelu przedmiotu badań, a także do aktualizowania posiadanej wiedzy.

Natomiast cele praktyczne polegają na przedstawieniu wskazówek przeznaczonych do kształtowania całej rzeczywistości społecznej.

Metodologia badań jest drogą, przez którą naukowcy muszą prowadzić swoje badania. Pokazuje ona drogę, poprzez którą badacze ci formułują swój problem i obiektywizm oraz przedstawiają swoje wyniki na podstawie danych uzyskanych w okresie badań.